Toni L. Griffin – Guest Urban Critic 2017
Oprichter Design for the Just City
In 2017 was Toni L. Griffin te gast als negende Guest Urban Critic. Ontwerp, diversiteit en rechtvaardigheid zijn sleutelbegrippen in haar gevarieerde praktijk als architect, strategisch planner en academisch onderzoeker. Griffin werd in het bijzonder uitgenodigd vanwege haar ervaring als projectdirecteur voor Detroit Future City en haar aanstelling aan de Harvard Graduate School of Design waar zij leiding geeft aan het Just City Lab. Op uitnodiging van de Van der Leeuwkring en AIR verkende zij hoe vorm te geven aan een inclusieve stadmakerspraktijk en hoe deze te verankeren in een stedelijk contract zoals de omgevingsvisie. Na een werkweek waarbij zij onder meer in Bospolder-Tussendijken en Charlois werksessies begeleidde, verzorgde Griffin het afsluitende pleidooi van een Stadmakerscongres dat de rechtvaardige stad in Rotterdam opnieuw op de agenda plaatste. De zomer na haar eerste bezoek keerde Griffin terug om, mede op initiatief van de Veldacademie, ‘s-werelds eerste masterclass Just City Design te ontwikkelen én op vier Rotterdamse locaties in de praktijk te testen.
“Griffin adresseerde het belang van een sense of belonging”
Toni L. Griffin was architect, planner en Associate Partner bij het architectenbureau Skidmore, Owings & Merril (SOM). Echter, schoof haar interesse na verloop van tijd steeds meer op naar de grote schaal en beleidsvoering. Hierop trad ze in dienst als Deputy Planning Director in Washington DC. Daar, en tijdens haar werkzaamheden bij verschillende overheidsorganen in de VS, kwam Griffin vaak dezelfde problemen met betrekking tot ongelijkheid, armoede en segregatie. Ze begon zich af te vragen of ontwerpers een duurzame impact kunnen hebben op deze diep ingebedde ruimtelijke en beleidsstructuren. Deze gevoelde urgentie wist zij onder meer in de praktijk te brengen als projectdirecteur voor Detroit Future City, het sociaal-ruimtelijke en economische revitalisatie programma voor deze krimpende stad met zijn complexe problematiek. In deze hoedanigheid gaf ze richting aan de visie voor de wederopbouw van de stad, gefundeerd op de principes van urban justice.
Sinds 2016 is Griffin aangesteld als Professor in Practice of Urban Planning en als directeur van het Just City Lab aan de Harvard Graduate School of Design. Daar, alsook aan het J. Max Bond Center on Design for the Just City aan de Spitzer School of Architecture in New York, werkt zij met haar team en jonge ontwerpers aan de voortdurende ontwikkeling van een waarde gedreven instrumentarium voor het ontwerpen aan een rechtvaardige stad. De Just City Index, ontwikkeld door het Just City Lab onder leiding van Griffin, omvat twaalf principes en vijftig waarden om de (on)rechtvaardigheid van ontwerp en beleid te toetsen en aan te scherpen. Griffin en haar team testen deze werkwijze in de praktijk van Amerikaanse steden en organiseert daarbij een lerend proces waar niet slechts ruimtelijke antwoorden, maar ook de participatieve methoden en de communicatie rond ontwerp- en besluitvorming onderdeel vanuit maken. Haar twee bezoeken aan Rotterdam stonden in het teken van het testen van deze methode, het ontwikkelen van een nieuwe dimensie middels de masterclass – en het reflecteren op de Rotterdamse praktijk en lessen die daarbij naar boven zijn gehaald. In het hier opgenomen gesprek reflecteerde zij op haar ervaringen in Rotterdam.
“Resilience open, justice geeft richting”
Designing Community!#2: Gesprek met Toni Griffin in Rotterdam een jaar na haar rol als Guest Urban Critic.
Profiel van Toni L. Griffin
Toni Griffin groeide op in South Side Chicago en kwam uit een omgeving met voornamelijk Afro-Amerikanen. Toen ze architectuur ging studeren op de Universiteit van Notre Dame in Indiana was dat echter omgekeerd en vormde Griffin als donkere vrouw juist de grote uitzondering. Het is dan ook vanuit die persoonlijke achtergrond dat Griffin zich in haar dagelijkse praktijk als professor en met haar bureau Urban Planning for the American City bezig houdt met rechtvaardige stedenbouw.
Na haar opleiding trad ze in dienst bij het befaamde architectenbureau Skidmore, Owings & Merril (SOM) waar ze aan diverse projecten werkte in Londen en Chicago om uiteindelijk Associate Partner te worden. Binnen het bureau was Griffin onder andere werkzaam op de afdeling stadsplanning en schoven haar werkzaamheden en interesses langzaam op naar de grotere schaal. Ze kwam namelijk tot de conclusie dat haar cliënten als burgemeesters en stadsplanners de eigenlijke vormgevers van de stad zijn: zij schrijven het programma van eisen, bepalen hoeveel woningen erbij moeten komen, waar welke bedrijven zich mogen vestigen, enzovoorts. Griffin wilde graag aan die kant van de tafel zitten, directie voeren, en dat juist doen vanuit haar achtergrond als ontwerper. Zo verliet ze SOM om in Washington DC aan de slag te gaan als Deputy Planning Director.
Met haar werkzaamheden bij verschillende overheidsorganen kwam Griffin echter vaak dezelfde problemen tegen met betrekking tot zaken als ongelijkheid, armoede en segregatie en begon ze zich af te vragen of ontwerpers een duurzame impact kunnen hebben om dergelijke problemen aan te pakken. Middels het opzetten van twee centra: ‘The Just City Lab’ en het ‘J. Max Bond Center on Design for the Just City’ doet Griffin onderzoek naar de vraag of je als planner en ontwerper een impact kan hebben op het creëren van meer ruimtelijke gerechtigheid in de stad. Griffin’s antwoord hierop is ‘Just Urbanism’, wat ze definieert als “een disruptief netwerk van maatregelen en methoden die uitkomsten genereren die erop geënt zijn om historische structuren en systemen van onderdrukking, ongelijkheid en uitsluiting te slechten”. Dit verklaart dan ook Griffin’s streven om heel expliciet te zijn in wat de systemen van onderdrukking zijn en hoe deze met ontwerp geadresseerd kunnen worden.
Dit doet ze onder andere met haar praktijk Design for the Just City, maar ook aan de hand van seminars en ontwerpstudio’s die ze heeft gegeven als onderwijzer vanuit haar positie als Professor of Practice of Urban Planning aan de Harvard Graduate School of Design, waar ze al eerder als Adjunct Associate Professor les gaf. Daar heeft Griffin onder andere met de studio ‘Urban Disobedience in St. Louis’ onderzoek gedaan naar de rol van ontwerp voor rechtvaardige stedenbouw waarbij studenten eerst 99 problemen dienden te identificeren en te onderzoeken, om vervolgens de verbanden tussen de problemen te begrijpen en te illustreren. De ontwerpopgave bestond uit het bedenken van disrupties die drastisch in zouden grijpen in de geïdentificeerde problematische situaties. Een diep begrip van de historische en ruimtelijke inbedding van raciale, sociale en economische machtsongelijkheid in steden is voor Griffin een absolute voorwaarde alvorens met beleid en ontwerp te kunnen interveniëren. Dit interveniëren gaat expliciet niet enkel over fysieke, maar ook juist over ‘zachte’ aspecten als wie er aan de tafel zit en wie meedoen in de besluitvorming. Zo introduceerde ze als Deputy Planning Director in Washington DC participatief ontwerpen en liet ze bewoners van sociale woningbouw, de uiteindelijke gebruikers, deel uitmaken van de jury voor het ontwerp van de openbare ruimte in een buurt in diezelfde stad.
